INTEELT & SELECTIE
Verwantschapscoëfficiënt
De stichting FGH maakt
voor de
registratie van de honden
gebruik van het programma ZooEasy.
Dit programma maakt het voor ons
mogelijk om snel inzicht te krijgen in
een door de fokker gekozen combinatie.
Met name de mate van inteelt, de
grootste bedreiging voor de gezondheid
van alle
hondenrassen, wordt hierdoor zichtbaar
in de vorm van het zogenaamde
"verwantschapscoëfficiënt"
Door de
"verwantschapscoëfficiënt" zo laag
mogelijk te houden (afhankelijk voor de
voor het ras gebruikelijke waarde)
voldoet de fokker aan de Stichting FGH
doelstelling " Breed Fokken" en is de
genetische variatie, nodig voor een
goede gezondheid van onze honden, zo
goed mogelijk gewaarborgd.
Op
onze Facebook
pagina
vindt u deze "verwantschapscoëfficiënt"
terug in de omschrijving van de gekozen
combinatie s.
We zien vaak in een verslag van een
fokgeschiktheid staan "zoek een
gelijksoortige partner voor de teef.
Maar is dit wel handig in het kader van
Inteelt en genen diversiteit?
Het onderdeel
"verwantschapscoëfficiënt" is door
ZooEasy opgesteld in samenwerking met de
Landbouwuniversiteit Wageningen. Dr. P.
Bijma, onderzoeker verbonden aan
leerstoelgroep Fokkerij en Genetica,
heeft de ontwikkelaars van ZooEasy bijgestaan in het ontwikkelen van deze
functionaliteit.
In de hieronder staande toelichting is
de theoretische achtergrond beschreven.
Toelichting
De
verwantschapscoëfficiënt tussen twee
dieren geeft aan in hoeverre deze twee
dieren genetisch op elkaar lijken.
Een verwantschapscoëfficiënt van nul
betekent dat dieren genetisch helemaal
niet op elkaar lijken.
De verwantschapscoëfficiënt tussen twee
dieren die op geen enkele manier familie
van elkaar zijn is daarom gelijk aan
nul.
De verwantschapscoëfficiënt tussen twee
eeneiige tweelingen is gelijk aan één,
omdat eeneiige genetisch identiek zijn.
De
verwantschapscoëfficiënt tussen twee
dieren hangt af van het aandeel van de
genen dat deze dieren gemeenschappelijk
hebben.
De verwantschapscoëfficiënt tussen vader
en dochter is bijvoorbeeld gelijk aan
0.5 omdat de vader de helft van zijn
genen doorgeeft aan zijn dochter. (De
ander helft van de genen van de dochter
komt nl. van de moeder).
Om dezelfde reden is de
verwantschapscoëfficiënt tussen moeder
en dochter ook gelijk aan 0.5 en is de
verwantschapscoëfficiënt tussen
grootmoeder en dochter gelijk aan 0.25.
De verwantschapscoëfficiënt tussen volle
broers/zussen is gelijk aan 0.5.
Volle broers/zussen krijgen van elke
ouder de helft van hun genen, maar niet
precies dezelfde helft.
Gemiddeld hebben volle broers/zussen
voor 50% dezelfde genen.
In statistische zin
kan de verwantschapscoëfficiënt tussen
twee dieren worden opgevat als het
aandeel van de genetische variatie dat
deze dieren gemeenschappelijk hebben.
Stel, een kenmerk (bijvoorbeeld
lichaamsgewicht) heeft een
erfelijkheidsgraad van 0.3.
Dit betekent dat van de totale variatie
die je waarneemt tussen dieren 30%
veroorzaakt wordt door erfelijke
verschillen tussen dieren.
Het aandeel van de totale variatie dat
twee volle broers/zussen
gemeenschappelijk hebben wordt bepaald
door hun verwantschapscoëfficiënt en de
erfelijkheidsgraad.
In dit voorbeeld hebben ze 0.3 × 0.5 =
0.15 = 15% van de totale variatie
gemeenschappelijk.
Dit betekent dat volle broers/zussen 15%
van de verschillen die je waarneemt
tussen dieren gemeenschappelijk hebben.
Bijvoorbeeld, als één van beide zwaarder
is dan gemiddeld, dan verwacht je ook
dat de ander zwaarder is dan gemiddeld,
maar dat weet je niet zeker omdat er nog
85% van de variatie is die de dieren
niet gemeenschappelijk hebben.
Samenstelling
Verwantschapscoëfficiënt;
ééneiige tweelingen
|
100%
|
broers met volle zus
|
50%
|
vader-dochter of moeder-zoon
|
50%
|
broer met half zus
|
25%
|
nakomeling-grootouder
|
25%
|
oom-nicht of tante neef
|
25%
|
dubbele neef-nicht 1
|
25%
|
enkele neef-nicht 2
|
12,5%
|
dier-overgrootouder
|
12,5%
|
* Dubbele neef-nicht
is een combinatie waarbij zowel de
vaders volle broers zijn en de moeders
tevens volle
zusters.
** Enkele neef-nicht is een combinatie
waarbij slechts twee van de vier ouders
volle broers dan wel zussen zijn.
|
Inteelt & selectie
DNA-testen
Oorzaak en gevolg
Heupdysplasie
Elleboogdysplasie
Erfelijke afwijkingen
|